De belangstelling voor weerkunde kan worden versterkt door de technieken die
beroepsmeteorologen gebruiken. Er zijn ook allerlei meteorologische instrumenten die de
weeramateur thuis kan gebruiken. Men kan met de eigen waarnemingen controleren of
weersverwachtingen uitkomen, of zelf weersverwachtingen maken. Maar de beste manier om
inzicht te krijgen in het weer is door het waarnemen en volgen van de altijd veranderende
hemel.
Voortekenen aan de hemel.
Alleen het leren van de wolken van de namen van de
wolken is al een interessante bezigheid. Door vertrouwd te raken met de verschillende
typen wolken en hun bewegingen, kan men al redelijk zinnige uitspraken doen over het weer
dat in aantocht is.
De meeste mensen weten wel dat een donkere, dreigende hemel betekent dat een regen- of
sneeuwbui in aantocht is en dat het gestaag afnemen van het aantal wolken wijst op het
verbeteren van de weersituatie.
De 3 belangrijkste wolkentypen die men moet kennen zijn de hoge wolken,
middelbare wolken en lage wolken. De
toename van hoge of middelhoge bewolking, zoals Cirrus of Altocumulus kan op een naderend front wijzen. Wanneer lage
bewolking zoals Stratus, achter middelhoge en hoge bewolking
binnendrijft, kan er regen en sneeuw op komst zijn.
Cumuluswolken ontwikkelen zich in verticale richting en kunnen
zich uitstrekken van geringe tot grote hoogten. Mooi-weer-cumuluswolken (Cumulus Humilis)
wijzen gewoonlijk op bestendig weer. Anderzijds wijzen Cumuluswolken die in de loop van
enkele uren tot volle ontwikkeling komen op onstabiliteit en dus op onweersbuien.
Op gematigde breedten bewegen weersystemen gewoonlijk van west naar oost, maar de lokale winden kunnen door andere factoren worden beïnvloed. In
kustgebieden bijvoorbeeld kunnen zeewinden
uit een hele andere richting waaien dan de winden enkele kilometers landinwaarts. Nadert
er een zware onweersbui, dan trekt die lucht aan die naar de bui toe beweegt. De
windrichting kan dan precies tegengesteld zijn aan de richting waarin de bui beweegt.
Door de wind waar te nemen en een barometer in de gaten te houden, kan men soms een indruk
krijgen van het komende weer. Op de gematigde breedten van het noordelijk halfrond
bijvoorbeeld wijst een dalende luchtdruk die vergezeld gaat van een aanwakkerende wind uit
het zuidwesten op de nadering van een front.
Speciale effecten.
Sommige weersituaties veroorzaken optische
verschijnselen die zowel indrukwekkend zijn als informatief. Regenbogen
vormen waarschijnlijk het meest bekende hemelverschijnsel, maar er zijn heel wat andere
weerfenomenen die men kan observeren. Zij ontstaan alle door de inwerking van zon- en
maanlicht op kleine deeltjes in de atmosfeer en kunnen soms iets zeggen over hoe het weer
zich waarschijnlijk zal ontwikkelen.
Halo's verschijnen soms rond de zon of de maan; zij hangen
meestal samen met Cirruswolken. Deze wolken zijn op hun beurt vaak een voorteken van een
naderend koudefront, dat soms zware onweersbuien met zich mee voert.
Het weer op de foto.
Weersverschijnselen zijn dankbare dingen om te fotograferen. Soms gaat het om
kortstondige verschijnselen die direct moeten worden vastgelegd. Het is daarom wel handig
om een fototoestel in aanslag te houden, zodat je onmiddellijk kunt reageren. Er zijn twee
belangrijke verschijnselen die men kan vastleggen. De eerste groep bestaat uit grote,
verre en imponerende taferelen, zoals wolkenformaties, zonsondergangen, onweersbuien,
bliksem, regenbogen, halo's en andere optische verschijnselen. De tweede groep bestaat uit
juist heel kleine en fragiele dingen, zoals de rijp op bomen en planten, sneeuwvlokken en
hagelstenen. Het is daarbij aangewezen om een digitaal fototoestel of een
spiegelreflexcamera te gebruiken.
Om de bliksem te kunnen vastleggen moet men met verschillende (lange) sluitertijden kunnen
experimenteren. Een goede tijd om te kijken naar rijp en sneeuw is in de ochtend. In het
open veld maakt men de mooiste opnamen van wijdse taferelen aan de hemel. Vanop bergen en
hoge gebouwen en vanuit vliegtuigen heeft men het beste uitzicht op de horizon en kunnen
van sommige hemelverschijnselen nog fraaiere opnamen worden gemaakt.
Naar het begin van deze pagina.