Omvangrijke lagedrukgebieden boven Scandinavië
veroorzaken luchtstromingen waarmee koude lucht, afkomstig uit het poolgebied bij
Spitsbergen, Nova-Zembla en omgeving, via de zee tussen Groenland en Noorwegen, vervolgens
via de Noordzee uitstroomt tot over Nederland, België en Duitsland.
April-buien in de Dolomieten.
Ontstaan: Door de
verticale temperatuuropbouw in die koude lucht en het lange transport over zee, kunnen
zich op weg naar het zuiden geleidelijk meer stapelwolken vormen. Vaak zijn deze
gerangschikt in lange banen, in de richting van de wind, waartussen flinke
opklaringsgebieden kunnen voorkomen.
In de nazomer, de herfst en de winter is de zee in verhouding veel warmer dan de
aangevoerde lucht. Dit veroorzaakt hoge stapelwolken, waarvan vele het buitenstadium
bereiken. Veelal vallen de hevigste buien in de kustgebieden. In de winter, bij instroming
over het koud geworden landoppervlak, houdt het mechanisme dat de buien in stand houdt, op
te werken. De buien regenen of sneeuwen uit en lossen, verder landinwaarts gekomen,
geleidelijk meer en meer op.
In het voorjaar en de voorzomer is de temperatuur van het zee-oppervlak overdag veel
lager dan die van het land. Stapelwolken die dan landinwaarts drijven, worden boven land
extra aangezet door verheviging van de thermiek. De wolken groeien uit tot buien, die
heviger zijn, naarmate we verder landinwaarts komen. Aan zee is het dan veel zonniger dan
in het binnenland.
Betekenis voor het weer:
* Veroorzaken de plensbuien (door
noordwesterbuien) op het water 'flinke bellen', dan zal het ook de volgende dag nog
regenen. De dikte van de koude luchtlaag is zo groot, dat de onstabiliteit niet binnen 24
uur zover afneemt dat buienvorming achterwege blijft.
* Bij stijgende luchtdruk en minder hoog worden van de wolkentoppen
zal de buiigheid afnemen, mogelijk geheel ophouden. Neemt de wind af en wordt de
wolkenbasis tegelijkertijd hoger, dan kunnen de cumuli (cumuluswolken) zich zover
uitspreiden dat een vrijwel gesloten Stratocumulusdek ontstaat. Dit doet zich vooral in
het voorjaar en de voorzomer voor. Er volgt koud en somber weer.
Naar het begin van deze pagina.
