In
winterse omstandigheden, als de temperaturen op wolkniveau onder nul liggen, zullen alle
waterdruppels die uit de wolken vallen onderkoeld zijn. Dit betekent dat er een grote kans
bestaat dat ze bevriezen zodra ze op hun weg een koudere luchtlaag of een oppervlak met
een temperatuur onder het vriespunt tegenkomen. Neerslag die op één van beide manieren
bevriest, wordt onderkoelde regen genoemd.
In het eerste geval verandert de regen in de lucht in zeer kleine ijsbolletjes. Dit soort
onderkoelde regen wordt in de Verenigde Staten 'sleet' genoemd. In Australië en
Engeland wordt het 'ice pellets' (ijsbolletjes) genoemd. In België en Nederland
spreken we van ijsregen. Het belangrijkste onderscheid tussen de verschillende
soorten bevroren neerslag is waarschijnlijk het verschil tussen ijsregen en hagel. Hagel
wordt alleen in een onweerswolk gevormd. Bevriezende regen kan uit iedere regenwolk vallen
als de lucht koud genoeg is.
Oppervlakteomstandigheden.
Wanneer grote onderkoelde druppels op bevroren grond vallen, zullen ze zich
eerst uitspreiden nadat ze zijn gevallen en daarna pas bevriezen. Zo worden de
oppervlakken dan met een laagje doorzichtig ijs bedekt. Dat noemt men ijzel. Dit
type ijs kan gevaarlijk zijn en het rijden of zelfs lopen in hoge mate bemoeilijken. De
ophoping van ijzel op onbeschutte objecten als gevolg van ijsregens kan veel schade
veroorzaken.
Wanneer zeer kleine onderkoelde druppels bevroren grond raken, bevriezen ze vaak
onmiddellijk als ze neerkomen en wordt er lucht ingesloten tussen de bevroren druppels.
Hierdoor ontstaat een ondoorschijnende, korrelige ijsafzetting die ruige rijp
wordt genoemd en niet zo glad is als ijzel.
IJsbolletjes spatten gewoonlijk in stukjes ijs uiteen als ze neerkomen en
bedekken daarmee de grond. Als de ijbolletjes echter niet volledig bevroren zijn, kan het
water in de bolletjes zich uitspreiden over de grond en ijzel vormen als het bevriest. De
ijsbolletjes kunnen onbeschermde huid flink prikken en voor veel ongemak zorgen.
IJzel verdwijnt meestal binnen een paar uur nadat hij gevormd is. Er zijn echter gevallen
bekend dat de ijzel dagen aanhield. Het meest extreme geval deed zich voor tijdens de
winter van 1969, toen de bomen in Connetticut in de Verenigde Staten zes weken bedekt
bleven met ijzel. IJsafzetting op vliegtuigen en boten levert de grootste gevaren op. Een
aanzienlijke afzetting van ijs op de mast van een zeilboot op zee kan deze doen omslaan.
Naar het begin van deze pagina.